Nie bez powodu niedostateczne oświetlenie jest zaliczane do zagrożeń związanych z uciążliwością pracy – nie tylko obniża wydajność pracownika, ale przede wszystkim jego bezpieczeństwo. Według ostatnich danych GUS na temat warunków pracy (za 2021 rok) nieprawidłowości tego typu najczęściej dotyczyły przemysłu oraz transportu i gospodarki magazynowej. Z problemem niepoprawnie dobranego oświetlenia często zmagają się także biura. Dlaczego oświetlenie miejsca pracy to jeden z kluczowych dla bezpieczeństwa czynników? Sprawdź!
Jak poprawnie dobrać oświetlenie w miejscu pracy? Przepisy i normy
Zapewnienie pracownikom właściwego oświetlenia to obowiązek pracodawcy. Mówi o tym §10.1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy: „We wszystkich miejscach na terenie zakładu pracy, w których mogą przebywać pracownicy, pracodawca jest obowiązany zapewnić oświetlenie elektryczne w porze nocnej lub jeżeli oświetlenie dzienne jest niewystarczające. Wymagania dotyczące oświetlenia określają Polskie Normy” Szczegółowe informacje znajdziesz przede wszystkim w normach:
- PN-EN 12464-1:2022-01: Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach (zastąpiła normę PN-EN 12464-1:2012);
- PN-EN 12464-2:2014-05: Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy – Część 2: Miejsca pracy na zewnątrz;
- PN-EN 50172:2005: Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego.
Spis treści:
- Jak poprawnie dobrać oświetlenie w miejscu pracy? Przepisy i normy
- W jaki sposób odpowiednie oświetlenie wpływa na bezpieczeństwo?
- 1. Lepsza kontrola nad wykonywanymi zadaniami
- 2. Obniżenie stopnia zmęczenia i dyskomfortu
- 3. Szybszy czas reakcji i zachowanie czujności
- Zadbaj o właściwe oświetlenie w miejscu pracy i zwiększ bezpieczeństwo
Określają m.in. natężenie światła (wyrażane w luksach – lx). Przykładowo światło księżyca zapewnia jasność ok. 1 lx, a słoneczny letni dzień to aż 100000 lx. Dobór natężenia oświetlenia, rodzaju oprawy oraz rozmieszczenia źródeł światła zależą m.in. od charakteru pracy (w tym wymagań wzrokowych i czasu wykonywania) oraz rodzaju i wyglądu pomieszczenia (w tym wysokości i koloru ścian).
W jaki sposób odpowiednie oświetlenie wpływa na bezpieczeństwo?
W jaki sposób odpowiednie oświetlenie wpływa na bezpieczeństwo?Niedostateczne lub nierównomierne oświetlenie, migotanie lamp, efekt olśnienia, nadmierna jaskrawość… Wszystkie te czynniki mają niekorzystne znaczenie dla BHP. Dlaczego odpowiednie oświetlenie w miejscu pracy jest tak istotne?
1. Lepsza kontrola nad wykonywanymi zadaniami
Poprawne połączenie światła naturalnego i sztucznego oraz właściwe rozmieszczenie lamp zapewniają w pomieszczeniu odpowiednią jasność. To kluczowe dla poprawnej pracy narządu wzroku. Tłumaczy to m.in. dr inż. Marcin Kuliński w Podręczniku Ergonomicznym (część projektu PI-PWP Wielowymiarowy model wsparcia i identyfikacji kompetencji zawodowych). Specjalista wskazuje, że zbyt mała ilość światła prowadzi do widzenia mezopowego, co wiąże się m.in. z problemami z percepcją kolorów, słabszą ostrością oraz mniejszą szczegółowością. Odpowiednie natężenie światła pozwala z kolei funkcjonować siatkówce oka w trybie tzw. widzenia fotopowego. To oznacza, że obraz jest wyraźny, a barwy odpowiednio odwzorowane. Dzięki temu pracownicy mają większą kontrolę nad wykonywanymi zadaniami, także tymi wymagającymi precyzji.
2. Obniżenie stopnia zmęczenia i dyskomfortu
Gdy w pomieszczeniu jest zbyt ciemno lub zbyt jasno, oczy szybciej się męczą. Niewłaściwe oświetlenie jest również źródłem dyskomfortu fizycznego, w tym łzawienia i zaczerwienienia oczu, bólu głowy czy obniżenia ostrości wzroku. Dodatkowo może pogłębić istniejące już wady wzroku, szczególnie u starszych pracowników. To wszystko niekorzystnie wpływa na wydajność pracy i zwiększa ryzyko błędów oraz wszelkich potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. Dobrze dobrane światło zapewnia z kolei optymalną pracę narządu wzroku i chroni przed przedwczesnym zmęczeniem, co zwiększa bezpieczeństwo i produktywność w zakładzie.
3. Szybszy czas reakcji i zachowanie czujności
Najnowsze dane GUS dotyczące wypadków przy pracy (za styczeń–wrzesień 2022 r.) wskazują, że do najczęściej występujących grup wydarzeń w tym okresie należały: zderzenie/uderzenie w nieruchomy obiekt oraz uderzenie przez obiekt w ruchu. Odpowiednie oświetlenie zapewnia poprawną widoczność w każdej części zakładu lub miejsca pracy, co obniża ryzyko tego typu wypadków. Wykorzystanie różnego natężenia i barwy światła pomaga również w zachowaniu czujności pracowników pracujących zmianowo (u których często występuje przesunięcie naturalnych faz cyklu okołodobowego). Dodatkowo odpowiednie rozmieszczenie oświetlenia, w tym ewakuacyjnego, umożliwia sprawną ewakuację np. w przypadku pożaru.
Zadbaj o właściwe oświetlenie w miejscu pracy i zwiększ bezpieczeństwo
Zapewnienie odpowiednich warunków BHP – w tym właściwego oświetlenia miejsca pracy – to obowiązek każdego pracodawcy. Potraktuj go jednak nie tylko jako wymaganie narzucone prawem. To przede wszystkim inwestycja w bezpieczeństwo i komfort pracowników, a dzięki temu zwiększenie wydajności firmy! Szukasz oświetlenia ogólnego lub miejscowego, a także awaryjnego lub ewakuacyjnego? Skontaktuj się z nami i wybieraj z produktów setek najlepszych producentów.
